ΤΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΤΗΣ ΘΗΡΑΣ

Η Θήρα είναι το νοτιότερο νησί των Κυκλάδων και βρίσκεται σχετικά κοντά στην Κρήτη. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τόπους στον κόσμο για την μελέτη των γεωλογικών φαινόμενων και σχηματισμών. Κατά τον 16ο αι. π.Χ. η έκρηξη του ηφαιστείου είχε ως αποτέλεσμα να καταποντιστεί μεγάλο μέρος του νησιού. Η καταβύθιση αυτή δημιούργησε μία τεράστια κοιλότητα, την καλδέρα, την οποία κάλυψε η θάλασσα.

Υπάρχουν λίγες αποσπασματικές μαρτυρίες για την παρουσία του ανθρώπου στο Ακρωτήρι κατά την 5η χιλιετία π.Χ., στη Νεότερη Nεολιθική Εποχή. Kατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού, την 3η χιλιετία π.Χ., η πρώτη αυτή εγκατάσταση εξελίσσεται σε έναν ακμαίο πρωτοκυκλαδικό οικισμό. Το Ακρωτήρι συνεχίζει να αναπτύσσεται κατά τη Μεσοκυκλαδική εποχή (αρχές 2ης χιλιετίας π.Χ.) και κατά τον 16ο αι. π.Χ. παρουσιάζει αστική οργάνωση όπως φαίνεται από το ανεπτυγμένο πολεοδομικό σχέδιο και την άρτια αρχιτεκτονική των πολυώροφων κτιρίων. Οι σημαντικότεροι χώροι κοσμούνται με τοιχογραφίες υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου, συνήθως με θρησκευτικές σκηνές και τελετές ή με παραστάσεις από τον κόσμο της ξηράς και της θάλασσας. Η κεραμεική του οικισμού διακρίνεται για τον πλούτο και την ποικιλία των σχημάτων και των διακοσμητικών θεμάτων. Καλυμμένα από την ηφαιστειακή τέφρα, τα αγγεία αλλά και άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης σώθηκαν σε απροσδόκητα καλή κατάσταση, αποκαθιστώντας σε μεγάλο βαθμό την εποχή της μεγάλης ακμής του Ακρωτηρίου πριν από το δραματικό τέλος. Παρέχουν έτσι στοιχεία για τη χρήση τους, πρακτική ή τελετουργική και την οργάνωση της ζωής μέσα στα κτίρια.

H επιρροή του μινωικού πολιτισμού, που τότε βρίσκεται στο απόγειο της ακμής του, σε όλους τους τομείς, από την αρχιτεκτονική και τα σκεύη της καθημερινής ζωής έως την καλλιτεχνική δημιουργία και τις θρησκευτικές δοξασίες, είναι σημαντική. Το Ακρωτήρι διατηρεί ωστόσο στενές σχέσεις και με τους Αχαιούς – Μυκηναίους της κυρίως Ελλάδας, την εποχή μάλιστα των βασιλικών τάφων των Μυκηνών, που σημαδεύει τη γένεση του μυκηναϊκού πολιτισμού.

Η τέφρα κάλυψε τα ερείπια του οικισμού διατηρώντας ζωντανές τις εικόνες ενός πολιτισμού που καταστράφηκε από την ηφαιστειακή έκρηξη. Η εξαιρετική τους διατήρηση εντυπωσιάζει σήμερα τον επισκέπτη και δικαίως έδωσε στο Ακρωτήρι την ονομασία «Πομπηία του Αιγαίου».